Çölyak hastalığı ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bağırsaklar içersinde sindirimi sağlayan yapıların bozulması ile ortaya çıkar. Çölyak hastalığı her yaşta tanı konulabilir. İlk başlarda başka hastalıklarla da karıştırılması olasıdır. Belirtileri ise kas zayıflığı, ağız içersinde oluşan aflar, iştahsızlık, eklem ağrıları, kemik ağrıları, sinirlilik ve gerginlik, ciltte döküntüler ve kaşınmalar.
Küçük çocuklarda en çok ishal, boy kısalığı, kilo kaybı, yemek yese de kilo almama, yediklerini çıkartma ilerleyen yaşlarında ise kemik zayıflıkları, karaciğer enzimleri bozukluğu hatta daha sayamadığımız birçok nedenle kendilerini gösterirler.
Çölyak hastalığının ne olduğu ile ilgili detaylı bilgi için colyaklayasamak adlı internet sitesindeki yazılara bakabilirsiniz. Çölyak hastalığına yakalanan kişiler gluten içeren yiyecekler yiyemezler yedikleri an bu hastaların ince bağırsak sistemine zarar verirler. Villus adı verilen ince bağırsakta bulunan ve besinlerin emilmesini sağlayan yapıların tümü görevini yapamaz ve düzleşir. İnce bağırsak enzimleri bozulduğu için bağırsak görevini yapamaz hale gelir ve hasta ne kadar beslenirse beslensin kilo alamaz beslenemez. Böylece vücut kendi bağışıklık sistemine zarar vermeye başlar. Vücut kendi bağışıklık sistemine zarar verdiği için bu hastalığa sindirim sistemi hastalıda da denilebilir. Çölyak hastalığının teşhisi çok önemlidir. Bu yüzden bu hastalarını büyük bir araştırma hastanesi uzman bir gastroenterolog tarafından kontrol edilmelidir. Bu uzman doktor tarafından yapılacak kan testleri ve ince bağırsaktan alınacak biyopsiler ile tanımları yapılabilir. Çölyak hastalığı genelde bir genetik hastalık olarak bilinmektedir.
Bu hastalık her yaş grubunda rahatlıkla ortaya çıkabilmektedir. Kimi insanda bir stres anında, kiminde doğum sonrasında, kimi insanı da iltihap tetikleyebilir. Tanı yöntemlerinden sonra Çölyak hastası kişi kendi perhizine çok dikkat etmek zorundadır. Gluten içeren tüm yiyeceklerden uzak durmaz zorunda olup, buğday, arpa, yulaf ve çavdar ununda uzak durmak zorundadır. Beslenme alışkanlıklarını tamamen değiştirmek zorunda kalan bu hastalar sıkı bir diyet uyguladıkları zaman genelde hastalıkları ile ilgili bir şikâyetleri kalmaz. Diyetin ardından ve beslenme şeklini değiştirme sürecinden sonra ince bağırsakta oluşan tahribat yavaş, yavaş azalır ve bağırsak düzeyi kendini toplaya başlar. Hastanın şikâyetleri belli süre azalmaya başlar. İnce bağırsakların hemen kendini toparlaması zaman alır. Genelde hastanın yaşına göre de farklılıklar göstermektedir. Gluten içeren gıdaların gösterdiği bu rahatsızlıklar uzun süre hissedilebilir. Her ne olursa olsun bu hastalar kesinlikle diyetlerine uymak zorunda kalan hastalardır. Diyetlerini bozdukları anda daha ciddi rahatsızlıklara neden olacaklarını bilmek zorundadırlar. Çölyak hastaları asla normal beyaz undan yapılmış ekmekleri, makarnaları, börekleri, çörek ve bisküvileri tüketemezler. Bu hastalara önerilen yiyecekler arasında gluten içermeyen mısır unu, patates unu, soya ununu sayabiliri. Bu gluten içermeyen unlar Çölyak hastalarını istediği kadar tüketmekte serbest olduğu unlardır. Bu hastalığın bilimsel olarak kanıtlanmış olan tek tedavi yöntemi Glutensiz diyet tedavisidir. Bu hastalar asla ama asla bu diyet şeklinde vazgeçmemelidirler. Çölyak hastaları kullandıkları her türlü besine dikkat etmek zorunda olan kişilerdir.
